Żywienie pozajelitowe w domu. Podręcznik dla pacj.

Termin żywienie pozajelitowe oznacza dostarczanie substancji odżywczych drogą dożylną. ŻP zastępuje więc w pewnych przypadkach odżywianie drogą doustną, czyli normalną dietę. Sytuacje te zostaną omówione w kolejnym rozdziale podręcznika. Ogólnie mówiąc są to takie choroby ostre lub przewlekłe, w których funkcja przewodu pokarmowego jest niewystarczająca do utrzymania człowieka przy życiu. Niektórzy pacjenci nie przyjmują nic lub przyjmują bardzo niewiele drogą doustną, u większej części jednak funkcja przewodu pokarmowego, choć znacznie upośledzona, umożliwia częściowe odżywianie i przyjmowanie płynów drogą naturalną. Oznacza to możliwość połączenia żywienia drogą przez przewód pokarmowy oraz ŻP. W przypadku żywienia łączonego pacjent musi zwykle ściśle przestrzegać zaleceń dietetycznych.

np.: mięśni, kości czy krzepnięcia krwi.

5. Woda i elektrolity.

Celem DŻP jest dostarczenie tych wszystkich składników w sposób bezpieczny oraz umożliwiający życie jak najbardziej zbliżone do normalnego, w tym powrót

do aktywności zawodowej. Takie leczenie jest korzystniejsze ekonomicznie (prowadzenie terapii w domu jest tańsze niż prowadzenie tej samej terapii w szpitalu), jak również bezpieczniejsze (mniejsze ryzyko infekcji niebezpiecznymi bakteriami szpitalnymi, a co za tym idzie rzadsze ponowne hospitalizacje). Poprawia także jakość życia.

DŻP to sposób leczenia, które, jak sama nazwa wskazuje, prowadzone jest w domu przez pacjenta i/lub jego opiekuna. Muszą oni w wyspecjalizowanym ośrodku, prowadzącym leczenie przejść przeszkolenie, przeprowadzone przez zespół leczący. W razie potrzeby szkolenie lub poszczególne jego elementy są powtarzane, aby nie dopuścić do wzrostu ryzyka powikłań. Mamy nadzieję, że poszczególne rozdziały tego podręcznika pomogą wszystkim w teoretycznym i praktycznym zrozumieniu zasad prowadzenia DŻP. Mimo różnic pomiędzy ośrodkami, ogólne założenia są takie same: zapewnienie bezpiecznego i skutecznego leczenia.

Sukces w DŻP możliwy jest tylko pod warunkiem zaistnienia pełnego zrozumienia celu i pełnej współpracy pomiędzy pacjentem/opiekunem i zespołem leczącym

(lekarz, pielęgniarka, dietetyk, farmaceuta). Bardzo ważne jest również uzyskanie wsparcia od rodziny i przyjaciół. Należy jednak podkreślić, że największą i najważniejszą rolę w tym wieloelementowym zespole pełni sam pacjent: to on musi podjąć odpowiedzialność za leczenie, zrozumieć dlaczego, jak i jak długo będzie prowadzone DŻP oraz zaakceptować pewne nieuniknione ograniczenia wynikające z choroby, ale także z samej terapii. Celem jest wszakże umożliwienie życia, jego przedłużenie, a w niektórych przypadkach wyleczenie.

W sytuacji, kiedy przewód pokarmowy nie funkcjonuje prawidłowo, tzn. nie wchłania wystarczającej do zdrowego życia ilości składników pokarmowych albo

traci je w zbyt dużej ilości, aby mogła być zachowana równowaga, niebezpieczeństwem, które grozi pacjentowi jest rozwój lub pogłębienie niedożywienia. Związane jest to z zaburzeniem funkcji fizycznych oraz mentalnych oraz stopniowym wyczerpaniem zapasów energetycznych organizmu. Należy podkreślić, że równie istotne są niedobory witamin i pierwiastków śladowych: do niektórych z nich może dojść już po 5-7 dniach głodzenia. Również osoby z nadwagą/otyłe narażone są na rozwój niedożywienia. Szczególnie szybko dochodzi do niedożywienia, jeśli zmniejszeniu dowozu składników odżywczych i/lub zwiększonej ich utracie towarzyszy ciężka choroba i tzw. stres metaboliczny. Szczególnie narażeni na wystąpienie niedożywienia są pacjenci z przewlekłymi chorobami krążenia, oddychania, nerek, chorzy z chorobą nowotworową oraz w wieku podeszłym. Po wyrównaniu stanu chorego, jeśli funkcja przewodu pokarmowego jest niewystarczająca, pacjent może być zakwalifikowany do DŻP.

Mamy nadzieję, że lektura niniejszej książki rozwieje Państwa wątpliwości, odpowie na pytania oraz umocni w przekonaniu, że DŻP jest metodą skuteczną i bezpieczną oraz że wcale nie musi pogarszać jakości życia pacjenta.

Spis treści

Autorzy 5
Wstęp 7
Rozdział 1 Budowa i czynność przewodu pokarmowego.
Zespół krótkiego jelita 9
Rozdział 2 Domowe żywienie pozajelitowe (DŻP) 15
Rozdział 3 Życie na domowym żywieniu pozajelitowym 20

Rozdział 4 Dieta doustna pacjenta żywionego pozajelitowo w domu:

pokarmy stałe i płyny 31

Rozdział 5 Leki stosowane podczas domowego żywienia pozajelitowego 36

Rozdział 6 Centralny naczyniowy dostęp permanentny: rodzaje, wytwarzanie, powikłania 46

Rozdział 7 Opieka nad centralnym naczyniowym dostępem permanentnym. Podstawowe zasady: aseptyka i antyseptyka, nabieranie leków, podłączanie/odłączanie kroplówek, przepłukiwanie centralnego dostępu naczyniowego oraz zabezpieczanie na czas przerwy, rozpoznawanie zagrożeń i zapobieganie powikłaniom,

szkolenie pacjenta/opiekuna 49

Rozdział 8 Rodzaje mieszanin stosowanych w domowym żywieniu pozajelitowym 70

Rozdział 9 Bezpieczeństwo podczas transportu, przechowywania i stosowania mieszanin do żywienia pozajelitowego oraz innych leków dożylnych. Gospodarka odpadami 84

Rozdział 10 Monitorowanie domowego żywienia pozajelitowego 89

Rozdział 11 Powikłania domowego żywienia pozajelitowego 92

Dodatek 1 Kiedy zadzwonić natychmiast? Jak prowadzić dzienniczek? Jak poradzić sobie w trudnych sytuacjach? 109

Dodatek 2 Najczęstsze pytania 114
Słowniczek terminów i pojęć 118
Ośrodki prowadzące domowe żywienie pozajelitowe w Polsce 120
Piśmiennictwo 121

• ISBN: 978-83-936527-4-7
• Redaktor: Roman Paul
• Wydanie: 1
• Rok wydania: 2016
• Format: 165 x 235
• Liczba stron: 122
• Oprawa: miękka