Jak naprawić sprzęt elektroniczny. Poradnik dla nieelektronika. Wydanie II

Producenci kuszą w reklamach, by wymieniać swoje urządzenia na najnowsze modele. Tymczasem o wiele tańsze i rozsądniejsze będzie naprawienie sprzętu, gdy tylko zacznie szwankować. Samodzielna naprawa urządzeń jest świetną zabawą! Co więcej - może stać się interesującym hobby, które daje wymierne korzyści ekonomiczne i... środowiskowe. Wystarczy zaopatrzyć się w kilka podstawowych narzędzi, zapewnić sobie odpowiednie miejsce i pamiętać o zasadach bezpieczeństwa. Natomiast wiedzy, jak zabrać się do naprawy sprzętu elektronicznego, dostarczy właśnie ta książka!

To drugie, poszerzone i uzupełnione wydanie przewodnika dla nieelektroników, którzy chcą nauczyć się naprawiać urządzenia elektroniczne. Dzięki lekturze zrozumiesz podstawy współczesnej elektroniki i nauczysz się trafnie diagnozować przyczyny usterek. Dowiesz się, jak rozwiązywać problemy występujące w najnowszych gadżetach i sprzęcie samochodowym, zagłębisz się w temat płaskich ekranów ciekłokrystalicznych oraz poznasz techniki i nawyki serwisowe dotyczące między innymi mikrofonów pojemnościowych, baterii litowych, zestawów słuchawkowych i pilotów. Dowiesz się, jak rozebrać urządzenie, uchwycić problem, wymienić właściwe elementy i poskładać obudowę. Na końcu znajdziesz porady i triki pomocne w radzeniu sobie z konkretnymi produktami, takimi jak odtwarzacze płyt optycznych, wzmacniacze i urządzenia do rejestrowania filmów na taśmie.

W tej książce między innymi:

przygotowanie warsztatu pracy oraz zapewnienie bezpieczeństwa
zasady działania elektroniki i przyczyny usterek
typowe objawy problemów
korzystanie z przyrządów pomiarowych, ze schematów i z rysunków
rozbieranie urządzeń i analiza obwodów
techniki napraw i przywracania właściwych połączeń

Elektronika: romans na całe życie!
Spis treści:
O autorze
Przedmowa
Podziękowania
Wprowadzenie

Rozdział 1. Przygotuj się, bo naprawianie to niezła zabawa!
Rozdział 2. Zakładanie warsztatu, czyli niezbędne narzędzia
Rozdział 3. Uwaga, napięcie, czyli jak zachować bezpieczeństwo
Rozdział 4. Naprawiam, więc jestem, czyli filozofia rozwiązywania problemów
Rozdział 5. Z czym to się je, czyli ważne terminy, teorie i bloki układów
Rozdział 6. Opanuj swoją broń, czyli jak korzystać z przyrządów serwisowych
Rozdział 7. Z czego zrobione są te cudeńka, czyli opowieść o elementach elektronicznych
Rozdział 8. Mapy i znaki drogowe, czyli schematy
Rozdział 9. Wejść i nie zniszczyć, czyli jak dostać się do środka
Rozdział 10. Cóż to do licha jest, czyli rozpoznawanie głównych sekcji
Rozdział 11. Polowanie czas zacząć, czyli śledzenie ścieżek i diagnozowanie
Rozdział 12. Czas na zmiany, czyli płytki montażowe i wymiana elementów
Rozdział 13. Uwaga, opakowanie, czyli montaż w odwrotnej kolejności
Rozdział 14. Wrażliwe elementy i uporczywe problemy
Rozdział 15. Asy w rękawie, czyli triki i porady dotyczące konkretnych produktów

Rozdział 1. Przygotuj się, bo naprawianie to niezła zabawa!

Po co naprawiać?
Czy zawsze opłaca się naprawiać?

Rozdział 2. Zakładanie warsztatu, czyli niezbędne narzędzia

Co trzeba mieć?

Dobre miejsce pracy
Miernik cyfrowy
Miernik ESR
Oscyloskop

Oscyloskop analogowy
Oscyloskop cyfrowy
Oscyloskop analogowy z pomiarem za pomocą kursora
Oscyloskop analogowy z pamięcią
Oscyloskopy wykorzystujące komputer
Zakup oscyloskopu

Narzędzia lutownicze

Lutownica
Lutownica do roztapiania plastiku
Cyna

Przyrządy do usuwania cyny

Plecionka do usuwania cyny
Odsysacz z gruszką
Odsysacz sprężynowy
Rozlutownica z pompką próżniową
Chip Quik

Drobne narzędzia ręczne

Śrubokręty
Cążki
Kombinerki z ostrymi końcówkami
Kleszczyki chirurgiczne

Lupa
Przewody z zaciskami
Pałeczki kosmetyczne
Chemikalia

Spray do czyszczenia połączeń
Alkohol
Nafta

Pasta termoprzewodząca
Osłonki termokurczliwe
Taśma izolacyjna
Kubeczki
Dostęp do internetu

Co jeszcze warto mieć?

Aparat cyfrowy
Zasilacz
Tester tranzystorów
Testery, generatory sygnału i mierniki

Miernik pojemności
Generator sygnałów
Miernik częstotliwości
Miernik analogowy

Transformator separacyjny
Mikroskop stereoskopowy
Imadło
Stacja lutownicza na gorące powietrze
Pistolet do klejenia na gorąco
Magnes na pręcie
Klej cyjanoakrylowy
Spray zamrażający
Katalogi papierowe
Elementy elektroniczne
Stare płytki z elementami

Lista życzeń

Miernik indukcyjności
Analizator logiczny
Analizator widma
Stacja lutownicza BGA

Rozdział 3. Uwaga, napięcie, czyli jak zachować bezpieczeństwo

Porażenie prądem
Obrażenia fizyczne
Twoja kolej

Uszkodzenia elektryczne
Uszkodzenia fizyczne

Naprawiłeś! Ale czy urządzenie jest bezpieczne?

Zasada ZWiS

Rozdział 4. Naprawiam, więc jestem, czyli filozofia rozwiązywania problemów

Dlaczego urządzenia w ogóle działają?
Urządzenie jako dzieło sztuki
Gdyby tylko urządzenia miały mózg
Dobry, zły i niechlujny
Pomyłki początkujących

Regulacja w celu ukrycia prawdziwego problemu
Naciąganie danych, aby pasowały do teorii
Błędne koło

Tak to już jest

Śmiertelność poporodowa
Zużycie mechaniczne
Połączenia
Połączenia lutowane
Przegrzewanie
Przeciążenie elektryczne
Przeciążenie fizyczne
Wielki skandal kondensatorowy

Lekcja historii
Proszę wysunąć port USB i powiedzieć: Aaa, czyli badanie wstępne

Rusz mózgownicą

Odbiornik niestereofoniczny
Milczące fale krótkie
Skonany projektor
Karabinowy odtwarzacz maszynowy

Rozdział 5. Z czym to się je, czyli ważne terminy, teorie i bloki układów

Teoria elektryczności
Teoria obwodów
Teoria sygnałów
Bloki układów

Rozdział 6. Opanuj swoją broń, czyli jak korzystać z przyrządów serwisowych

Miernik cyfrowy

Cechy ogólne
Napięcie stałe
Napięcie zmienne
Rezystancja
Przejście
Prąd stały
Testowanie diody

Miernik ESR

Diagnozowanie zwarć

Oscyloskop

Cechy ogólne
Ustawienia ekranu
Ustawienia pionowe
Ustawienia poziome
Ustawienia wyzwalania
Wyświetlanie sygnału
Po co są te wszystkie gałki?

Regulacja ekranu
Ustawienia pionowe
Ustawienia wyzwalania (Trigger)
Ustawienia poziome
Ustawienia opóźnionej podstawy czasu
Do dzieła!
Pokrętła kursorów

Oscyloskop cyfrowy różnice

Lutownica
Narzędzia do odlutowywania

Plecionka do odsysania cyny
Odsysacz
Stacje robocze na gorące powietrze

Zasilanie

Sposób połączenia
Napięcie
Prąd

Tester tranzystorów
Miernik pojemności
Generator sygnałów
Miernik częstotliwości
Miernik analogowy
Spray do czyszczenia styków
Spray chłodzący

Rozdział 7. Z czego zrobione są te cudeńka, czyli opowieść o elementach elektronicznych

Kondensatory

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Rezonatory kwarcowe i ceramiczne

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Scalony generator kwarcowy

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Diody

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Bezpieczniki

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Cewki i transformatory

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Układy scalone

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Wzmacniacze operacyjne

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Rezystory

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Potencjometry

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Przekaźniki

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Przełączniki

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Tranzystory

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Stabilizatory napięcia

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Diody Zenera

Oznaczenia
Zastosowania
Co je zabija?
Testowanie poza układem

Rozdział 8. Mapy i znaki drogowe, czyli schematy

Uzależniony od elektro

Numery referencyjne

Dobre, niezłe i beznadziejne

Dobre
Niezłe
Beznadziejne

Pewnego razu

Blok wzmacniacza

Będzie bum

Zasilacz impulsowy

Uwaga, katastrofa na horyzoncie

Wzmacniacz przeciwsobny

Coś tu nie gra

Olbrzymie mapy

Spróbuj czytać samodzielnie

Radia

Superheterodyna, czyli sztuka mieszania
Radio programowalne, czyli rządy cyfry

Odtwarzacze CD i DVD
Czytaj dalej

Nie mam schematu!
Twoje życzenie nie jest dla mnie rozkazem

Rozdział 9. Wejść i nie zniszczyć, czyli jak dostać się do środka

Odkręcanie zewnętrznych śrubek
Rozłączanie zatrzasków
Odczepianie taśm
Wyciąganie wtyczek przewodów
Warstwy i zdjęcia
Otwieranie zamkniętego sprzętu

Tunery i wzmacniacze
Magnetowidy oraz odtwarzacze CD i DVD
Telewizory i monitory LCD
Gramofony
Projektory
Przenośne odtwarzacze DVD z ekranem LCD
Odtwarzacze mp3
Palmtopy
Smartfony i tablety
Kamery
Aparaty cyfrowe
Laptopy
Zasilacze sieciowe

Rozdział 10. Cóż to do licha jest, czyli rozpoznawanie głównych sekcji

Energia układu: zasilacze
Podążaj za miedzianą ścieżką: wejście
Wstrząśnij, ale nie mieszaj, posiekaj i przypraw: przetwarzanie sygnału
Jak się stąd wydostać? Sekcje wyjściowe
Ruszmy się: mechanizmy
Niebezpieczne punkty

Rozdział 11. Polowanie czas zacząć, czyli śledzenie ścieżek i diagnozowanie

To padło!
W stanie śpiączki lub szaleństwa
Żyje i działa, lecz nie do końca
Czasem tak, czasem nie
Tam i z powrotem
Wszystko składa się z bloków
Nie daj się zwieść
Gdy wszystko zawiedzie: desperackie techniki diagnozowania

Masówka
Uderzenie prądu
NDM

Rozdział 12. Czas na zmiany, czyli płytki montażowe i wymiana elementów

Elementy przewlekane
Elementy montowane powierzchniowo
Dobieranie komponentów

Własne zasoby
Stos z płytkami

Zamienniki

Kondensatory
Diody
Przekaźniki
Rezystory
Tranzystory
Diody Zenera

Instalowanie nowych elementów

Montaż przewlekany
Montaż powierzchniowy

Gdzie znaleźć części?
Ratowanie zniszczonych płytek
LSI i inne brzydkie słowa

Rozdział 13. Uwaga, opakowanie, czyli montaż w odwrotnej kolejności

Częste błędy
Zacznijmy od początku
Podłączanie taśm
Ups!
Warstwy i kubeczki
Och, trzask!
Jak skręcić, by nic nie pokręcić
Sprzątanie po włamaniu
Gotowe!

Rozdział 14. Wrażliwe elementy i uporczywe problemy

Elektronika samochodowa
Mikrofony pojemnościowe
Naciśnij mnie
Mroczny LCD
Akumulatorki litowe

Rozdział 15. Asy w rękawie, czyli triki i porady dotyczące konkretnych produktów

Zasilacz liniowy

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Zasilacz impulsowy

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Wzmacniacze i amplitunery

Jak działają?

Kwadratura muzyki, czyli wzmacnianie cyfrowe

Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Problemy z zasilaniem
Problemy z blokami wyjściowymi
Problemy niskosygnałowe

Aparat cyfrowy

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Odtwarzacz lub nagrywarka płyt

Jak działają?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Problemy z tacką
Problemy z blokadą płyty i wrzecionem
Problemy z odtwarzaniem
Problemy z laserem

Słuchawki z mikrofonem i bez mikrofonu

Jak działają?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Płaski wyświetlacz lub telewizor

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Plazma
LCD

Dysk twardy

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Laptop

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Laptop się nie uruchamia
Zawieszenia
Problemy z ładowaniem
Problemy z ekranem
Problem z napędem
Inne problemy

Odtwarzacz mp3

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Pilot

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Części zamienne
Grafit
Farba przewodząca
Styki samoprzylepne

Smartfon i tablet

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?
Części zamienne

Magnetowid i kamera na taśmę

Jak działają?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Zablokowana taśma
Czyszczenie
Problemy ze śledzeniem ścieżek

Projektor

Jak działa?
Co może się zepsuć?
Czy warto naprawiać?
Zagrożenia
Jak naprawić?

Problemy z lampą
Problemy z balastem
Problemy z przegrzewaniem
Problemy z tunelem światła
Problemy z kołem barw
Problemy z przetwarzaniem obrazu
Krople na obrazie
Kropki na obrazie projektora DLP
Linie na panelu LCD
Żółty obraz projektora LCD

Do dzieła!

Słowniczek

Popularne układy

O autorze: Michael Jay Geier już w wieku ośmiu lat zaczął prowadzić lokalny serwis elektroniczny, który został opisany w The Miami News. Później pracował w wielu serwisach jako specjalista ds. sytuacji kryzysowych, rozwiązujący sprawy, z którymi nie poradzili sobie inni fachowcy. Pomagał też w opracowywaniu komputerowych systemów syntezy mowy dla dzieci z porażeniem mózgowym. Jego artykuły techniczne były publikowane w Electronic Engineering Times, Desktop Engineering, IEEE Spectrum, The Envisioneering Newsletter, 73 Amateur Radio Today oraz Radio Fun.